Mulshi Dam : Merged villeges : अजून एका धरणातून पुण्याला 5 टीएमसी पाणी मिळणार

 पुणे.  पुणे शहराच्या लोकसंख्येनुसार, शहराला अलीकडेच पाणीपुरवठ्यासाठी मिळालेले पाणी अपुरे आहे.  शहराची गरज 18.58 टीएमसी पाण्याची आहे.  यासह आता 34 गावे महापालिका हद्दीत समाविष्ट करण्यात आली आहेत.  शहराला सध्या 14.48 टीएमसी पाण्याची परवानगी असली तरी आगामी काळासाठी पाण्याची गरज पाहून मुळशी जलाशयातून पालिकेला 5 टीएमसी पाणी मिळणे आवश्यक झाले आहे.  आता राज्य सरकारच्या सिंचन विभागाकडून एवढे पाणी देण्याची मागणी पालिका करणार आहे.  यासंबंधीचा प्रस्ताव तयार केल्यानंतर, पालिका प्रशासनाने शहर सुधारणा समितीच्या माध्यमातून स्थायी समिती व मुख्य सभेसमोर  ठेवला होता.  बुधवारी बैठकीत यावर चर्चा झाली आणि मंजुरी देण्यात आली.

 महापालिका प्रशासनाने ठेवलेल्या प्रस्तावानुसार पुणे महानगरपालिका पुणे शहराला तसेच 5 किमीच्या परिघात येणाऱ्या गावांना पाणीपुरवठा करते.  यासाठी महापालिका खडकवासला प्रकल्पाच्या खडकवासला, पानशेत, वरसगाव आणि टेमघर अशा 4 जलाशयांमधून पाणीपुरवठा केला जातो.  या 4 धरणांमधून 11.50 टीएमसी पाणी पालिकेने मंजूर केले आहे.  गेल्या वर्षापासून भामासखेड धरणातून 2.64 टीएमसी पाणी मिळत आहे.  तसेच पवना धरणातून 0.34 टीएमसी पाणी मिळत आहे.  सध्या असे एकूण 14.48 टीएमसी पाणी मिळत आहे.  परंतु प्रत्यक्षात पुण्याची गरज 18.58 टीएमसी पाण्याची आहे.  तसेच, राज्य सरकारच्या सूचनेनुसार नुकतीच 34 गावे महापालिका हद्दीत समाविष्ट करण्यात आली आहेत.  या गावांची लोकसंख्या 10 लाखांपर्यंत आहे.  त्यामुळे त्याचा भार पालिकेवर पडणार आहे.  म्हणूनच पालिकेला अतिरिक्त पाण्याची गरज आहे.

 2005 पासून पाण्याचा कोटा वाढलेला नाही.  प्रस्तावानुसार खडकवासला प्रकल्पातून शहराला तसेच जिल्ह्यातील 22 ग्रामपंचायतींना पाणीपुरवठा केला जातो.  2005 मध्ये सरकारच्या उच्चस्तरीय समितीने खडकवासला प्रकल्पातून शहरासाठी 11.50 टीएमसी पाण्याचा कोटा मंजूर केला होता.  तेव्हापासून शहराला तेवढेच पाणी मिळत आहे.  शहराची लोकसंख्या वाढत असताना महापालिका हद्दीत गावांचाही समावेश करण्यात येत आहे.  यामुळे पालिकेकडून अतिरिक्त पाण्याची मागणी सातत्याने होत होती.  पण पाण्याचा कोटा वाढवण्यात आलेला नाही.  यामुळे पालिकेला अडचणीला सामोरे जावे लागत आहे.  त्यामुळे आता पालिका म्हणते की, पुणे शहरासाठी पाण्याचा तिसरा स्रोत उपलब्ध होईल.  पूर्वीचे पाणी खडकवासला आणि भामासखेड येथून मिळत आहे.  आता मुळशीतून 5 टीएमसी पाणी उपलब्ध होईल, शहर आणि आजूबाजूच्या गावातील पाण्याची तहान भागेल.

 महापालिका प्रशासनाच्या प्रस्तावानुसार, जसजशी लोकसंख्या वाढेल, तसतशी पाण्याची गरजही वाढेल.  त्यामुळे प्रशासनाने पाण्याची गरज पाहून पाण्याशी संबंधित प्रस्ताव तयार केले आहेत.  यामध्ये 2021-22 साठी 20.07 टीएमसी आणि 2031-32 साठी 23.34 टीएमसी पाणी राखीव ठेवण्याचा प्रस्ताव तयार करण्यात आला आहे.  कारण आरक्षित पाण्यापेक्षा जास्त पाणी घेण्यासाठी पाटबंधारे विभाग दुप्पट दर आकारतो.  त्याचा भार पालिकेवरच पडतो.  त्यामुळे सध्या मुळशीतून 5 टीएमसी पाणी मिळणे आवश्यक आहे.  मनपा प्रशासनाच्या म्हणण्यानुसार, हे पाणी उपलब्ध झाल्यास दुष्काळी परिस्थितीत शहरात पाण्याचे संकट येणार नाही.  तसेच, पाटबंधारे विभाग अतिरिक्त पाणी वापराचे जास्त दर आकारणार नाही. आता ही मागणी सरकारकडे करण्यासाठी मुख्य सभेने याला मंजुरी दिली आहे.

शहराची हद्द वाढत असल्याने पाण्याची मागणी वाढत आहे. ही गरज भागविण्यासाठी मुळशी धरणातून पाणी आणण्याचा ठराव पालिकेच्या सर्वसाधारण सभेत एकमताने मान्य करण्यात आला. मात्र केवळ ठराव केला म्हणून हे पाणी मिळणार नाही. यासाठी राज्य सरकारला धोरणात बदल करावा लागणार आहे. लवाद नेमून हे पाणी आणावे लागणार आहे. यासाठी सर्व पक्षांनी एकत्र येऊन प्रयत्न करावे लागणार आहेत.

        गणेश बिडकर, सभागृह नेता, पुणे महानगरपालिका